افرادیکه در سنین مختلف و در اثر مشکلات متعدد با سنجش تراکم استخوان متوجه شدهاند که به پوکی استخوان مبتلا شدهاند میدانند که پزشکان علاوه بر تجویز داروهای مختلف، پرهیزات و رژیم غذایی، توصیه میکنند که فرد در برنامه زندگی خود ورزشهای مناسب را جای داده و تحرک داشته باشد. اما سوال اینجاست که آیا ورزش علاوه بر پیشگیری از بروز پوکی استخوان میتواند باعث درمان این بیماری نیز بشود. در ادامه این مقاله علاوه بر بررسی این مساله چند ورزش مفید برای بیماران مبتلا به پوکی استخوان معرفی خواهیم کرد.
آیا ورزش علاوه بر پیشگیری میتواند پوکی استخوان را درمان کند؟
پیش از بررسی ورزش در درمان و پیشگیری پوکی استخوان اجازه دهید کمی بیشتر در مورد پوکی استخوان بدانیم. همه ما با واژه پوکی استخوان آشنایی داریم اما شاید هنوز برخی ندانند که این بیماری ممکن است در دوره میانسالی و کهنسالی بهسراغ آنها نیز بیاید. پوکی استخوان در اثر کاهش میزان ماتریکس استخوان (استوئید) و مواد معدنی مانند کلسیم و فسفات استخوان است؛ چراکه از بعد از 30 سالگی میزان استخوانسازی در بدن انسان بهشدت کاهش پیدا کرده و در 40 سالگی رفته رفته از جرم استخوانها کاسته میشود. کاهش جرم استخوانها باعث ایجاد حفرههای خالی در بافت استخوان شده که به آن به اصطلاح پوکی استخوان یا استئوپروز میگویند. این مشکل باعث میشود استخوانها شکننده شده و با کوچکترین فشاری آسیب ببینند و بهسختی نیز ترمیم شوند.
اگر پس از انجام تست سنجش تراکم استخوان متوجه شدید که به پوکی استخوان مبتلا شدهاید باید بدانید علاوه بر تغییر در رژیم غذایی، خوردن مکملها و داروها زیر نظر پزشک، باید ورزشهای مناسبی نیز انجام دهید. در واقع بدترین کاریکه میتوانید انجام دهید، نشستن و عدم تحرک است. اما اینکه بتوانید با ورزشهای مختلف این بیماری را درمان کرده و استخوانها را به حالت اولیه بازگردانید تصور غلطی است. در واقع شما تنها میتوانید جلوی پیشروی این بیماری را گرفته، روند رو به رشد آنرا کاهش دهید و ماهیچهها و اندام خود را تقویت کنید تا دچار شکستگی استخوان نشوید.
کدام رشتههای ورزشی برای پوکی استخوان مفید هستند؟
قبل از معرفی بهترین ورزشها برای پیشگیری از پوکی استخوان و کاهش روند روبه رشد این بیماری، اجازه دهید بدانیم چرا ورزش برای این بیماری مناسب است و چرا پزشکان انجام برخی از تمرینات ورزشی را برای افراد مبتلا به این بیماری مفید میدانند. پزشکان و متخصصان سنجش تراکم استخوان به چند دلیل ورزش را برای مبتلایان به بیماری پوکی استخوان مفید میدانند:
- باعث افزایش روحیه افراد و جلوگیری از افسردگی شما میشود.
- باعث تقویت عضلات بدنتان میشود.
- ورزش باعث تقویت عضلات و تاندونها شده و موجب میشود تاندون و عضله با قدرت بیشتری بتوانند استخوانها را به سمت خود بکشند. اینکار به افزایش تودههای استخوانی کمک میکند.
- ورزش جریان خون و میزان اکسیژن بدن را افزایش داده و در نتیجه فعالیت سلولهای استخوانساز را نیز بیشتر میکند.
- ورزش باعث افزایش هورمونهای مناسب برای استخوانسازی و متابولیسم سلولهای استخوانی میشود.
اما باید بدانید پس از گرفتن نتیجه تست سنجش تراکم استخوان و تشخیص پوکی استخوان چه ورزشهایی را انجام دهید. بیشتر متخصصان در این زمینه انجام ورزشهایی مانند پیاده روی، یوگا، پیلاتس، تمرینات مناسب با کش، شنا، ورزش در آب، بدنسازی، دویدن آهسته، تنیس، ایروبیک و رقص را مناسب میدانند. اما این نکته بسیار مهم است که تمامی این ورزشها و تمرینات باید زیر نظر متخصصان علوم حرکتی، متخصصین فیزیوتراپ و مربیان با تجربه انجام شود. در غیر اینصورت ممکن است آسیبهای جدی به بدن فرد بیمار برساند و موجب شکستگی استخوان و حتی فلج شدن آنها شود.
نکات مهم هنگام ورزش افراد مبتلا به پوکی استخوان
اگر پس از دریافت تست سنجش تراکم استخوان و با تشخیص پزشک متخصص متوجه ابتلا به بیماری پوکی استخوان شدید و در نهایت تصمیم گرفتید در کنار روشهای درمانی مختلف، ورزش و تمرین مداوم و صحیح داشته باشید، باید به نکات بسیار مهمی دقت کنید. عدم توجه به نکاتی که در ادامه گفته میشود ممکن است باعث آسیب به استخوانها و اندامهای شما شود.
- از چرخشهای ناگهانی و سریع بپرهیزید، چراکه باعث سرگیجه شما و افتادنتان میشود.
- اگر بدنسازی میکنید بهتر است هنگام خم شدن، برداشتن و حرکت با دمبل و وزنه بسیار محتاط باشید. همچنین بهتر است زیر نظر مربی کار کنید و وزنههایی را بلند کنید که برای بدن شما خطری نداشته باشند.
- علاوه بر ورزش باید مکملهای مورد نیازتان را زیر نظر پزشک مصرف کنید تا قدرت کافی داشته و به روند پیشگیرانه پوکی استخوان نیز کمک کنید.
- سعی کنید ورزشهای گروهی را انتخاب کنید، در اینصورت روحیه شما نیز بهتر شده و انگیزهتان برای تحرک بیشتر میشود.
- برای جلوگیری از آسیب به استخوانها و اندامهای بدن همیشه از تمریناتی با مدت کوتاه و انجام حرکات ورزشی که نیاز به قدرت کمی دارند شروع کنید و به یکباره به بدن خود فشار نیاورید.
بهترین مراکز سنجش تراکم استخوان در تهران
در حال حاضر در تهران مراکز بسیاری تستها و آزمایشات مربوط به تراکم استخوان را انجام میدهند. اما بهتر است برای سنجش تراکم استخوان در تهران به مراکزی مراجعه کنید که بهصورت تخصصی این کار را انجام میدهند؛ چراکه این مراکز معمولا دستگاههای مجهزتر و پیشرفتهتری دارند، دقتشان در انجام تستها بالاتر است و بهجای اینکه پیشفرضهای دستگاه پاسخ تست شما را تدوین کند، یک متخصص پاسخ تستتان را تنظیم میکند.
سخن آخر
اگر قصد دارید به بهترین نحو از بروز پوکی استخوان جلوگیری کنید، باید بهطور مداوم زیر نظر پزشکان متخصص باشید، آزمایشات سنجش تراکم استخوان را انجام داده و ورزشهای مناسب برای تراکم استخوانها را انجام دهید. بنابراین بهترین کار این است که از خود درمانی پرهیز کنید و به پزشکان متخصص مراجعه کنید تا آنها بر اساس تجربه و تخصصشان شما را در این زمینه راهنمایی کنند.
