پوکی استخوان را میتوان جزو بیماریهای ناراحتکننده و دردناکی دانست که در صورت عدم درمان، میتواند ریسک زیادی را بر روی سلامتی افراد ایجاد کند. همین عامل باعث شد تا بشر بهصورت پیوسته در جهت ساخت درمانهای مؤثر و مفید برای آن تلاش کند. خوشبختانه در این مسیر هم آمپولهای مختلفی خلق شده که همگی آنها به نحوی میتوانند باعث رفع این مشکلات و بهبود بیمار شوند.
از جمله معروفترین آمپولهایی که برای درمان پوکی استخوان تجویز میشوند، میتوان به تری پاراتید، ایباندرونیت (بونیوا)، زولدرونیک اسید، دنوزوماب، روموسوزو ماب و میاکلسیک اشاره کرد. هر کدام از این داروها برای هدف خاصی استفاده میشوند. برخی از آنها باعث تقویت استخوان و برخی دیگر مانع از تجزیه آن میشوند. اما در حالت کلی رسالت آنها بهبود بافت استخوانی بیماران است.
با این حال هر یک از آنها هم عوارض جانبی مختص به خود را دارند. به همین جهت باید صرفاً برای گروه ویژهای از بیماران استفاده شود. متأسفانه اغلب درمانجویان اطلاعاتی در رابطه با این عوارض و البته حوزه کاربردهای آن ندارند. ما در ادامه این مقاله سعی داریم تا مرور واضحی بر روی این آمپولها و جنبههای مختلف آن داشته باشیم. بدون شک این موضوع میتواند روند درمان را برایتان شفافتر کند. پس اگر شما هم از پوکی استخوان رنج میبرید، حتماً ما را تا انتهای این مقاله همراهی فرمایید.
انواع آمپولهای مؤثر برای درمان پوکی استخوان
قبل از اینکه بخواهیم به بررسی آمپولهای مؤثر برای درمان پوکی استخوان بپردازیم، بهتر است ابتدا با انواع آنها آشنا شوید؛ چرا که این موضوع میتواند درک بسیار بهتری از مقاله حاضر به شما بدهد. در حالت کلی دو نوع آمپول و دارو برای رفع این مشکل تجویز میشود. نوع اول داروهای آنابولیک نام دارند. این دسته از داروها صرفاً باعث تقویت بافت استخوان میشوند. به همین جهت است که در جلوگیری از شکستن آن نقش حیاتی دارند. از جمله معروفترین داروهای این سبک میتوان به تری پاراتید اشاره کرد.
نوع دوم از داروهای موجود در این زمینه با نام داروهای ضد جذب شناخته میشوند. در واقع بدن نوعی مکانیسم برای بازجذب استخوانهای فرسوده دارد. بدین ترتیب که نوعی سلول به نام استئوکلاستها، استخوانهای فرسوده را تجزیه کرده و بهجای آن استخوانهای جدید تولید میشود. حال اگر سرعت تجزیه بیشتر از تولید باشد، اصطلاحاً شخص به پوکی استخوان مبتلا میشود.
داروهای ضد جذب سعی میکنند تا عملکرد سلولهای استئوکلاست را متوقف کنند. از جمله داروها این دسته میتوان به دنوزوماب و استروژنها اشاره کرد. هر دوی این دستهبندی دارای انواع مختلفی از داروها در شکلهای دارویی مختلف مانند قرص، آمپول و… هستند. شکی نیست که شناخت شما از این داروها میتواند به بهبود روند درمانتان کمک کند.
در نظر داشته باشید که هر کدام از این داروها عوارض خاص خود را دارند که در بعضی از آنها بسیار جدی و خطرساز است. لذا نباید بههیچعنوان به شیوهای سرخود نسبت به استفاده از آنها اقدام کنید. افزون بر این موارد بهتر است همواره در روند درمان، نسبت به بررسی شرایط بافت تراکم استخوان خود اقدام کرده و آن را تحتنظر داشته باشید. برای این کار هم میتوانید از بهترین مراکز سنجش تراکم استخوان در تهران کمک بگیرید.
رایجترین آمپولهای درمان پوکی استخوان
همان گونه که اشاره کردیم، داروهای موجود برای درمان پوکی استخوان، تنوع زیادی دارند. با این حال گونههایی که به شکل آمپول هستند، محبوبیت بیشتری دارند. دلیل این موضوع جذب سریعتر و البته عدم ناراحت کردن معده است. به همین جهت بسیاری از بیماران تمایل دارند تا این شکل دارویی را دریافت کنند.
ما در ادامه سعی میکنیم تا برخی از محبوبترین و البته کارآمدترین آنها را خدمت شما عزیزان شرح دهیم. در نظر داشته باشید که افزون بر این مواد، نمونههای دیگری هم در بازار وجود دارد که برای پوکی استخوان کاربرد دارند. با این حال ما سعی کردهایم تا نمونههای معروف را خدمت شما ذکر کنیم.
آمپول تری پاراتید
که با نام تجاری فوتئو در بازار عرضه میشود، یکی از بهترین و البته ایدهآلترین آمپولهایی است که برای درمان پوکی استخوان تجویز میشود. این محصول تنها آمپول موجود در جهان میباشد که باعث تولید مجدد بافتهای استخوانی شده و بدین منظور هم تایید FDA دریافت کرده است. همین عامل هم باعث شده تا در بین پزشکان اهمیت زیادی داشته باشد.
تری پاراتید جزو داروهای آنابولیک و نوعی هورمون پاراتیروئید است که عموماً بهصورت وریدی تزریق میشود. این اقدام هم باعث تولید کلسیم در بدن شده و به تحکیم بافتهای استخوانی کمک میکند. لازم به ذکر است که این دارو میتواند تراکم استخوان شما را افزایش داده و تا حد زیادی هم مانع از شکستگیهای آن شود. همین عامل باعث شده تا بسیار محبوب و ارزشمند باشد.
آمپول فورتئو منعی برای استفاده در دوران شیردهی ندارد. اما در صورت وجود نارسایی کلیه، باید بااحتیاط استفاده شود. از طرفی دیگر این دارو با بیس فسفوناتها و دیگوکسین ها تداخل دارد. لذا نباید به همراه آنها استفاده شود.
آمپول ایباندرونیت (بونیوا)
این دارو یکی دیگر از شناخته شدهترین داروها برای درمان پوکی استخوان است. این دارو گونهای از داروهای بیس فسفونات بوده و هم زیر گروه داروهای ضد جذب است. هدف اصلی این دارو کاهش سرعت تجزیه بافت استخوانی بوده بیشتر در خانمها و بعد از یائسگی مورد استفاده قرار میگیرد. البته این دارو به دو شکل قرص و آمپول در بازار وجود دارد که شکل قرصی آن ماهانه یک بار و شکل آمپول آن هر سه ماه یک بار استفاده میشود.
مصرف این دارو میتواند بهصورت بالقوه باعث تحکیم استخوان شود. اما استفاده دراز مدت آن توصیه نمیشود. به همین جهت است که پزشکان بعد از 4 الی 5 سال استفاده، برای مدتی بهکارگیری آن را متوقف میکنند تا تأثیرات منفی بر روی بافت استخوان نداشته باشد. البته احتمال دارد که تا مدت مشخصی بعد از قطع دارو، باز هم مزایای آن در بدن شما مشهود باشد.
بهخاطر داشته باشید که این دارو میتواند موجب سوزش سر دل و ناراحتیهای معده یا مری شود. لذا باید حداقل یک ساعت بعد از مصرف آن (بهویژه قرص آن) بهصورت صاف نشسته یا بایستید. از طرفی چنانچه دارای ناراحتی مری، کلیه و معده هستید، توصیه میکنیم آن را به پزشک اطلاع دهید چون ممکن است این دارو را برای شما منع کند.
آمپول زولدرونیک اسید
این دارو را میتوان یکی دیگر از انواع آمپولهای مؤثر برای درمان پوکی استخوان دانست. از جمله معروفترین برندهای سازنده زولدرونیک اسید میتوان به زولنا، زومتا، اکلاستا اشاره کرد. این ماده هم نوعی بیس فسفونات است که در گروه داروهای ضد بازجذب جای میگیرد. این آمپول هم مانند نمونه قبلی میتواند روند تجزیه استخوانهای پیر در بدن را کاهش دهد. بدین ترتیب هم بافت و تراکم استخوانها بیشتر میشود.
طبق تحقیقات صورت گرفته، این دارو میتواند احتمال شکستگی در استخوانهای بدن و بهویژه بخش لگن، ستون فقرات، مچ و.. را کاهش دهد. البته باید بهصورت سالانه و تنها تحتنظر پزشک استفاده شود. در حین مصرف این دارو و حتی تا چند سال پس از آن هم نباید باردار شوید. از طرفی باید به طور پیوسته سلامت دهان و دندان خود را رعایت کنید تا بافت استخوان فک شما سالم باشد. همچنین بیماران قلبی، ریوی، کلیوی و افراد حساس به بیس فسفوناتها نباید از این دارو استفاده کنند.
آمپول دنوزوماب
دنوزوماب نوع دیگری از آمپولهای مؤثر برای درمان پوکی استخوان است. این دارو نوعی آنتی بادی مونوکلونال انسانی به شما میآید که قادر است تا به افزایش تراکم بافتهای استخوانی کمک کند. عموماً این آمپول زمانی تجویز میشود که شخص به دلیل حساسیت یا بیماریهای دیگر، قادر به استفاده از بیس فسفوناتها یا سایر روشهای درمانی نباشد. به همین جهت است که دنوزوماب میتواند گزینه مناسبی برای روند درمان باشد.
عملکرد این دارو مانند بیس فسفوناتها است. با این تفاوت که بهجای تأثیر مستقیم بر روی سلولهای استئوکلاست، بر روی هورمونهای پیامآور تولید آنها اثر گذاشته و مانع از تولید مجدد این سلولها میشود. لذا میتوان گفت به نحوی منع از تجزیه بافتهای استخوانی پیر میشود. البته این دارو در روند درمان سرطانهای مختلف و از بین بردن تومورهای استخوانی هم نقش دارد.
همین عامل باعث شده تا اهمیت زیادی داشته باشد. البته این دارو برای افرادی که کمبود کلسیم خون یا ویتامین D دارند، غیر قابل استفاده بوده و باید قبل از شروع درمان، میزان کلسیم خون آنها افزایش پیدا کند. از عوارض جانبی این دارو میتوان به درد بازو، ران، احتمال عفونتهای پوستی، اگزما و… اشاره کرد.
آمپول روموسوزو ماب
این دارو یکی دیگر از انواع آمپولهای مطرح برای درمان پوکی استخوان است. سازوکار این دارو هم مشابه نمونه قبلی بوده و یک نوع آنتی بادی مونوکلونال بهحساب میآید. با این تفاوت که نوع دومرحلهای از آن وجود دارد که علاوه بر جلوگیری از تجزیه استخوان، به تقویت بافت آن هم کمک میکند.
همین عامل باعث شده تا این دارو قادر به دریافت مجوز FDA شود. در واقع این دارو میتواند نوعی ماده به نام اسکلروستین را در بدن کنترل کند که نقشی اساسی در استخوانسازی دارد. به همین جهت است که مانع از تولید بازجذب کنندههای کلسیم در بدن خواهد شد.
این دارو بهصورت تزریقی و توسط پزشک به استفاده میشود. آمپول در بخش زیر شکم، ران یا بازو تزریق شده و عموماً دومرتبه در ماه خواهد بود. البته قبل از آن باید حتماً بیمار مقدار کافی کلسیم و ویتامین D داشته و در روند درمان هم از آنها استفاده شود.
لازم به ذکر است که دارو میتواند عوارض مختلفی مانند درد عضلانی و سردرد داشته باشد. البته در موارد نادر ممکن است مشکلات لثه، شلشدن دندانها، مشکلات استخوان فک و… را به همراه داشته باشد که باید سریعاً به پزشک خود مراجعه کنید. افزون بر این موارد احتمال بروز سکته قلبی و مغزی هم با استفاده مکرر این دارو افزایش مییابد. لذا در صورت داشتن سابقه این بیماریها، باید از مصرف آن پرهیز کنید.
آمپول میاکلسیک
این آمپول حاوی هورمون کلسی تونین است که در فرایند استخوانسازی نقش مؤثری دارد. البته این آمپول بیشتر برای خانمهایی استفاده میشود که دستکم 5 سال از یائسگی آنها گذشته باشد. شکل اسپری و قرص این دارو هم در بازار موجود است. قدرت این دارو نسبت به نمونههای قبلی کمتر بوده و نقش آن بیشتر در جلوگیری از شکستگی استخوانها است.
مازاد بر این استفاده طولانیمدت آن میتواند ریسک ابتلا به سرطانها را افزایش دهد. به همین جهت بوده که FDA استفاده از آن را تنها در شرایطی توصیه میکند که بیمار در معرض خطر شکستگی استخوان بوده و قادر به استفاده از سایر روشهای درمانی دیگر نباشد.
سخن آخر
این روزها داروهای بسیاری برای درمان پوکی استخوان ایجاد شده است. اما بیشتر مردم تمایل دارند تا از آمپولهای آن استفاده کنند؛ چرا که روند درمان را برایشان سادهتر میکند. با این حال اغلب آنها شناختی از آنها نداشته و نمیدانند که چه آمپولهایی برای درمان پوکی استخوان تجویز میشود.
ما در این مقاله سعی کردیم تا مرور واضحی بر روی آن داشته و تمام داروهای مؤثر برای این مشکلات را خدمت شما عزیزان شرح دهیم. با این حال باید بدانید که هر دارو میتواند مزایا و معایب خاص خود را داشته و تنها برای گروهی از افراد مناسب باشد.
بدین جهت توصیه میکنیم که حتماً تحتنظر یک پزشک مجرب، روند درمان خود را پیش بگیرید. مازاد بر این بایستی بهصورت دورهای، میزان تراکم استخوان خود را بررسی کنید. بدین منظور هم میتوانید از همکاران ما مرکز سنجش آکادمی که یکی از بهترین مراکز سنجش تراکم استخوان در تهران است، کمک بگیرید.
