آیا می‌دونید که پوکی استخوان با چه آزمایشی مشخص می‌شود؟ پوکی استخوان (Osteoporosis) بیماری که با زوال بافت استخوانی و از دست دادن استحکام اون بروز می‌کنه. معمولا این عارضه با گذشت زمان پیشرفت می‌کنه و باعث میشه که استخوان به طور فزاینده‌ای متخلخل و ضعیف شه و به‌راحتی در اثر یک فشار ضعیف بشکنه. در اغلب موارد این در استخوان‌های لگن، مچ دست یا ستون فقرات بروز می‌کنه.
در اولین جلسه پزشک بعد از بررسی علائم اولیه و مشکوک مانند کمردرد مزمن، کوتاهی قد، خمیده‌شدن بدن به سمت جلو و غیره، از آزمایشات تخصصی مانند سنجش تراکم استخوان، سی‌تی‌اسکن یا امآرآی برای تشخیص نهایی و ارزیابی خطر شکستگی استفاده می‌کنه.
پوکی استخوان در اغلب موارد باعث شکستگی‌های فشاری مهره در ستون فقرات میشه. این وضعیت دردناک ممکن برای درمان به جراحی‌های ورتبروپلاستی یا کیفوپلاستی نیاز داشته باشه. درحالی‌که به‌راحتی میشه با تغذیه سالم، داشتن فعالیت بدنی منظم، مصرف مکمل‌های غذایی یا داروهای خاص تحت نظر پزشک، از تحلیل استخوان و بروز پوکی استخوان در سنین میانسالی پیشگیری کرد.
اگر شما نیز دچار ابهام ذهنی پوکی استخوان با چه آزمایشی مشخص می‌شود؟ هستید، مطالعه این مقاله رو از دست ندید.
علائم و علل ابتلا به پوکی استخوان چیست؟
برای رسیدن به یک پاسخ جامع برای سوال پوکی استخوان با چه آزمایشی مشخص می‌شود؟ لازم که ابتدا با علائم پوکی استخوان آشنا بشید.
اگر با میکروسکوپ به بافت داخل استخوان نگاه کنین متوجه میشین که بافت استخوان سالم تاحدودی شبیه لانه زنبور هستش. درشرایطی‌که پوکی استخوان بروز می‌کن، این سوراخ‌ها و فضاهای لانه زنبوری بسیار بزرگتر از سوراخ‌های موجود در یک استخوان سالم دیده میشن. عوامل متعددی در بروز این مساله موثر هستن.
اصولا زنان و افراد مسن بیشتر در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان هستن. وراثت، وزن کم بدن، سیگارکشیدن و استفاده مزمن از برخی داروها (مانند استروئیدها) از عوامل خطر ابتلا به این بیماری هستش.
بلند کردن، خم شدن، برخورد با اثاثیه و حتی عطسه کردن می‌تونه باعث شکستن استخوان در افراد مبتلا به پوکی استخوان بشه. اگرچه شکستگی‌های لگن، ستون فقرات یا مچ دست از شایع‌ترین موارد هستند، اما سایر استخوان‌ها هم مستعد شکستگی هستند.
جالب که بدونید، پوکی استخوان می‌تونه برای سال‌ها بدون هیچ علامت قابل توجهی وجود داشته باشه. درشرایطی‌که شدت اون افزایش پیدا کن، احتمالا علائم زیر رو تجربه خواهید کرد:
- کمردرد شدید
- کوتاه‌شدن قد در طی زمان
- حالت خمیده پشت و تمایل فرم بدن به سمت جلو
- شکستگی استخوان در اثر یک آسیب جزئی
توجه به این علائم کمک زیادی به پزشک در جهت ارائه یک پاسخ مناسب برای سوال پوکی استخوان با چه آزمایشی مشخص می‌شود؟ خواهد کرد.
اصولا پوکی استخوان با چه آزمایشی مشخص می‌شود؟
در پاسخ به پرسش پوکی استخوان با چه آزمایشی مشخص می‌شود؟ باید بدونید که تشخیص پوکی استخوان معمولا در چندین مرحله انجام میشه تا پزشک بتونه خطر ابتلا به پوکی استخوان و شکستگی رو به طور کامل ارزیابی کنه. در ادامه به جزئیات هرکدوم از این مراحل اشاره خواهیم کرد.
1. گرفتن سابقه پزشکی توسط پزشک متخصص
در اولین مرحله از رفع ابهام پوکی استخوان با چه آزمایشی مشخص می‌شود؟ پزشک سوالاتی در مورد فاکتورهای خطر پوکی استخوان که ممکن شما رو تهدید کنن، می‌پرسه. اصولا داشتن سابقه خانوادگی پوکی استخوان، خطر ابتلا رو افزایش می‌ده. نوع سبک زندگی، رژیم غذایی، میزان فعالیت بدنی، نوشیدن الکل و سیگار کشیدن هم می‌تونه احتمال ابتلا رو زیاد کن. پزشک هم‌چنین شرایط پزشکی شما و داروهایی که ممکن است مصرف کرده باشید رو بررسی می‌کنه.
علائم پوکی استخوان که پزشک احتمالا در مورد وجود اونها از شما سوالاتی می‌پرسه شامل هرگونه شکستگی بی‌دلیل استخوان، سابقه کمردرد، کاهش قد در طول زمان، یا حالت خمیده در پشت بدن هستش.
2. انجام معاینه فیزیکی توسط پزشک متخصص
در طی معاینه برای دریافت بهترین پاسخ برای سوال پوکی استخوان با چه آزمایشی مشخص می‌شود؟ معمولا پزشک قد شما رو اندازه‌گیری و نتیجه رو با اندازه‌گیری‌های قبلی مقایسه می‌کنه. چون کاهش قد می‌تونه نشون‌دهنده پوکی استخوان باشه. ممکن پزشک از شما بپرسه که آیا در حین بلند شدن از حالت نشسته مشکل دارید یا خیر.
ازاونجایی‌که فعالیت متابولیک بدن ممکن در شرایط پوکی استخوان افزایش پیدا کنه، معمولا پزشک در پایان معاینه جسمی دستور انجام آزمایش خون برای تعیین سطح فعالیت متابولیک کلی استخوان‌های شما و ارزیابی سطح کلسیم و ویتامین D رو هم می‌ده. وجود میزان کافی از ویتامین Dبرای جذب بیشتر کلسیم توسط روده‌ها لازم و کمبود مداوم کلسیم باعث کاهش تراکم استخوان و تشدید بیماری میشه.
جالب که بدونید شرایط پزشکی مثل اختلال در عملکرد پاراتیروئید و تیروئید، بیماری التهابی روده، بیماری سلیاک، سرطان، روماتیسم مفصلی و بیماری کلیوی یا کبدی شانس ابتلا شما رو پوکی استخوان افزایش می‌دن. به‌همین‌دلیل، لازم که در اولین فرصت به کمک آزمایش خون و ادرار، سطوح کلسیم، عملکرد تیروئید و سطح تستوسترون بررسی بشه.
3. آزمایش سنجش تراکم استخوان
برای تشخیص قطعی پوکی استخوان، ارزیابی خطر شکستگی و تعیین بهترین روش درمانی، پزشک شما به احتمال زیاد انجام آزمایش سنجش تراکم استخوان رو توصیه می‌کن. این آزمایش بدون درد به کمک تکنیک جذب‌سنجی اشعه ایکس با انرژی دوگانه (DXA یا DEXA)، از اشعه ایکس برای اندازه‌گیری تراکم معدنی استخوان (BMD) استفاده می‌کنه.
برای انجام آن لازم که روی یک تخت دراز بکشید تا اسکنر بتونه با عبور از لگن و ستون فقرات، میزان تراکم استخوان این نواحی رو اندازه‌گیری کنه. انجام این آزمایش معمولا بین 10 تا 30 دقیقه طول می‌کشه.
اصولا دستگاه اطلاعات تراکم استخوان را به نمره T و Z تبدیل می‌کنه. نمره T میزان تراکم استخوان شما رو در مقایسه با جمعیت عادی افراد جوان اندازه‌گیری می‌کنه و نمره Z میزان تراکم استخوان شما رو در مقایسه با گروه سنی خودتون اعلام می‌کنه. طبق دستورالعمل ارائه‌شده:
- نمره T بزرگتر از 1- نشان‌دهنده وضعیت نرمال بیمار
- 1- تا 2.5- نشان‌دهنده کاهش میزان توده استخوانی (یک وضعیت پیش‌ساز برای ابتلا به پوکی استخوان به نام استئوپنی)
- کمتر از 2.5- معمولا نشان‌دهنده ابتلا بیمار به پوکی استخوان
از نظر پزشکان اگر نمره Z شما زیر 2- باشه، عاملی غیر از افزایش سن طبیعی ممکن مسئول کاهش تراکم استخوان شما باشه. تجربه نشان داده که کسب نتایج نگران‌کننده از آزمایش سنجش تراکم استخوان همیشه به این معنی نیست که شما قطعا پوکی استخوان یا شکستگی استخوان را تجربه خواهید کرد. در واقع اونها به پزشک شما در ارزیابی خطر کمک می‌کنن. به‌همین‌دلیل پزشک باید با دقت نظر ویژه‌ای به سوال پوکی استخوان با چه آزمایشی مشخص می‌شود؟ پاسخ بده.
4. انواع روش‌های تصویربرداری
برای تعیین محل شکستگی استخوان ناشی از پوکی استخوان، معمولا پزشک یک یا چند مورد از روش‌های تصویربرداری زیر رو تجویز می‌کنه:
- عکسبرداری با اشعه ایکس که قدرت ایجاد تصاویری از استخوان‌های داخل بدن رو داره.
- سی‌تی‌اسکن ستون فقرات که برای ارزیابی تراز و شکستگی‌های مهرهها لازم انجام بشه.
- ام‌آ‌آی ستون فقرات که برای ارزیابی شکستگی‌های قدیمی مهرهها در اثر بیماری زمینه‌ای مانند سرطان کارایی داره.
بنابراین در پاسخ به سوال پوکی استخوان با چه آزمایشی مشخص می‌شود؟ باید گفت که به تشخیص پزشک نیاز به انجام آزمایش‌های مختلفی هستش.
خطرات آزمایش سنجش تراکم استخوان چیست؟
پس از آگاهی از پاسخ سوال پوکی استخوان با چه آزمایشی مشخص می‌شود؟ لازم که با خطرات احتمالی آزمایش سنجش تراکم استخوان هم آشنا بشید. چون در این آزمایش از اشعه ایکس استفاده میشه و انجام مکرر آن با احتمال بروز جهش در DNA سلول و خطر ابتلا به سرطان همراه هستش. به‌همین‌دلیل، بهتر خانم‌های باردار و شیرده از انجام آن خودداری کنن.
نحوه آماده شدن برای انجام آزمایش سنجش تراکم استخوان
لازم نیست قبل از آزمایش DEXA رژیم غذایی خاصی داشته باشید یا از خوردن غذا خودداری کنید. با این حال، پزشک ممکن توصیه کنه که از مصرف مکمل‌های کلسیم یک روز قبل از آزمایش خودداری کنین.
در صورت وجود هرگونه احتمال بارداری به پزشک اطلاع بدید، چون در این وضعیت پزشک ممکن انجام آزمایش رو به بعد از زایمان موکول کنه یا روش‌هایی رو برای به حداقل رساندن خطرات اشعه برای جنین توصیه کنه. بنابراین برای کسب آمادگی لازم از پزشک خودتون بپرسید که پوکی استخوان با چه آزمایشی مشخص می‌شود؟
نحوه درمان پوکی اسنخوان چیست؟
پس از مشورت با پزشک و تعیین این مساله که پوکی استخوان با چه آزمایشی مشخص می‌شود؟ لازم که به فکر پیشگیری یا درمان باشید. بسیاری از داروهای مورد تایید سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) برای درمان پوکی استخوان عبارتند از:
- بیس‌فسفونات‌ها
- کلسی‌تونین
- داروهای هورمونی
- مهارکننده لیگاند RANK
- تعدیل‌کننده‌های انتخابی گیرنده استروژن (SERMs)
- داروهای آنالوگ هورمون پاراتیروئید
علاوه‌بر درمان دارویی، در برخی موارد شکستگی فشاری ممکن به درمان جراحی نیاز داشته باشه. مصرف مکمل‌های کلسیم و ویتامین D می‌تونه کمک زیادی به پیشگیری و کنترل این بیماری کنه.
سخن آخر
بنابراین پوکی استخوان زمانی رخ می‌ده که فرد دچار کاهش قابل توجه تراکم استخوان بشه. این مساله باعث میشه که استخوان‌ها شکننده‌تر و مستعد شکستگی بشن. معمولا این بیماری افراد مسن رو درگیر می‌کنه و می‌تونه به‌مرور زمان باعث کاهش اندازه قد بشه.
احتمالا پس از مطالعه این مقاله، در پاسخ به سوال پوکی استخوان با چه آزمایشی مشخص می‌شود؟ متوجه شدین که سنجش تراکم استخوان جز مهم‌ترین تست‌های اولیه‌ست. در مرحله بعد شاید انجام عکسبرداری با اشعه ایکس، سی‌تی‌اسکن یا امآرآی برای ارزیایی دقیق‌تر محل شکستگ‌ها ضرورت پیدا کن. مطمانا مشورت کردن با یک پزشک متخصص ارتوپدی می‌تونه اطلاعات بیشتری در اختیار شما بذاره.
